I. 📌 Van điều khiển là gì?
Van điều khiển (control valve) là thiết bị tự động điều chỉnh lưu lượng, áp suất hoặc nhiệt độ của môi chất (ở đây là hơi nóng) dựa trên tín hiệu điều khiển từ hệ thống trung tâm.
II. 🎯 Phân loại van điều khiển hơi
| Loại van điều khiển | Đặc điểm | Ứng dụng |
| Van điện ON/OFF | Đóng/mở hoàn toàn | Hệ thống đơn giản, ít điểm điều khiển |
| Van điện tuyến tính | Mở theo % tín hiệu (4–20mA/0–10V) | Kiểm soát lưu lượng hơi chính xác |
| Van khí nén ON/OFF | Đóng/mở bằng khí nén (thường kèm công tắc hành trình) | Hệ thống cần đóng nhanh, chịu nhiệt cao |
| Van khí nén tuyến tính | Điều chỉnh lưu lượng bằng actuator + positioner | Tối ưu điều khiển PID, SCADA công nghiệp |
III. ✅ Yêu cầu kỹ thuật khi dùng van điều khiển cho hơi nóng
- Chịu nhiệt – Chịu áp tốt
- Hơi nóng thường ở 150–300°C, áp suất 3–10 bar
- Vật liệu van nên là gang cầu, inox, gioăng chịu nhiệt (PTFE, graphite)
- Đóng mở nhẹ – Không kẹt khi có cặn
- Hơi có thể mang theo condensate và tạp chất → cần lọc trước van
- Lắp lọc Y, bảo ôn đường ống, tránh sốc nhiệt cho motor hoặc actuator
- Chọn đúng actuator & tín hiệu điều khiển
- Điện: 24VDC / 220VAC tùy hệ thống
- Khí nén: 3–5 bar, có filter-regulator
- Loại tín hiệu: ON/OFF hoặc analog tuyến tính (4–20mA / 0–10V)
IV. 💡 Mẹo sử dụng hiệu quả theo từng loại van
🔸 Van điều khiển điện ON/OFF
- Ưu điểm: Gọn, dễ lắp, không cần khí nén
- Lưu ý:
- Chọn van điện có chức năng chống cháy nổ hoặc tản nhiệt
- Đảm bảo mở – đóng đúng thời gian quy định (nếu quá lâu gây quá tải motor)
- Không nên dùng cho điều khiển lưu lượng liên tục (gây mòn nhanh)
🔸 Van điều khiển tuyến tính (điện hoặc khí nén)
- Ưu điểm: Kiểm soát hơi chính xác, thích hợp quy trình đòi hỏi ổn định nhiệt độ
- Lưu ý:
- Dùng kèm positioner để đảm bảo tuyến tính (0–100%)
- Cần hiệu chuẩn ban đầu (zero – span)
- Đặt trước điểm trao đổi nhiệt hoặc thiết bị tiêu thụ chính
🔸 Van khí nén ON/OFF
- Ưu điểm: Phản ứng nhanh, chịu nhiệt cao
- Lưu ý:
- Cần bộ lọc – điều áp – bôi trơn khí nén (FRL)
- Cần nguồn khí ổn định
- Sử dụng hộp hiển thị trạng thái (limit switch) nếu kết nối hệ thống
V. 🧠 Kinh nghiệm vận hành & bảo trì
| Việc cần làm | Tần suất |
| Kiểm tra phản hồi van (đóng/mở đúng lệnh) | Theo ngày |
| Vệ sinh lọc Y, kiểm tra áp suất khí nén | Mỗi tháng |
| Kiểm tra nhiệt độ thân van – tránh quá nhiệt | Theo tuần |
| Kiểm tra tín hiệu analog từ positioner | Mỗi 3 tháng |
| Hiệu chuẩn lại (nếu tuyến tính bị lệch) | 6–12 tháng |
VI. 🛠️ Lỗi thường gặp & cách xử lý
| Dấu hiệu | Nguyên nhân | Cách khắc phục |
| Van không đóng/mở | Mất tín hiệu / kẹt trục | Kiểm tra wiring, nguồn, cơ khí |
| Van rung hoặc đóng mở giật | PID điều khiển không ổn định | Tinh chỉnh thông số điều khiển |
| Van nóng bất thường | Cách nhiệt kém / hơi condensate đọng lại | Bảo ôn van, kiểm tra bẫy hơi gần đó |
| Mở không đủ % yêu cầu | Sai cỡ van hoặc sai tín hiệu | Kiểm tra lại thông số chọn van |
VII. 📦 Gợi ý van điều khiển cho hơi nóng từ 3S Solution
- Van điều khiển khí nén tuyến tính + positioner (cho hệ thống sấy, gia nhiệt)
- Van điện ON/OFF chịu nhiệt cao dùng cho nồi hấp, nồi tiệt trùng
- Van cầu điều khiển hơi bằng inox, gang, chuẩn DIN/JIS
- Phụ kiện kèm theo: lọc Y, positioner, FRL, đồng hồ giám sát
📞 Liên hệ tư vấn kỹ thuật: 0934 444 139
📧 admin@3s-solution.com.vn
🌐 www.3s-solution.com.vn